Çin merkezli şirket DeepSeek’in düşük maliyet ve sınırlı bilgisayar gücüyle geliştirdiği yapay zeka modelinin, kişisel verilerin korunması ve fikri mülkiyete dair yarattığı kuşkulara rağmen önde gelen teknoloji şirketleri tarafından benimsendiği gözleniyor.
ABD’li teknoloji şirketleri Nvidia, Microsoft ve Amazon, üçüncü tarafların kullanımına yönelik sistem ve platformlarında Çinli yapay zeka uygulamasına yer vereceklerini duyurdu.
Dünyanın en büyük çip geliştiricisi Nvidia, DeepSeek’in akıl yürütme modeli “R1″i, “Ağ Bilgi Modeli” (NIM) adını verdiği, yapay zeka modellerini bulut, veri merkezi ve çalışma istasyonlarına kurmak için araç ve uygulamalar sağlayan hizmetine entegre edeceğini açıkladı. Yapılan açıklamada modelin, “son teknoloji akıl yürütme kabiliyetleri, yüksek çıkarım etkinliği ile mantıksal çıkarım, tümevarım, matematik, kodlama ve dili anlama görevlerinde ileri derece doğruluk sağladığı” kaydedildi.
Çinli şirket DeepSeek’in düşük maliyetle geliştirdiği yapay zeka uygulaması, büyük yatırımlarla sektöre hakim olan Amerikalı şirketlerin geliştirdiği modellerden daha iyi performans göstermesi, teknoloji dünyasında sarsıcı etki yaratmıştı.
Düşük bütçe ve sınırlı bilgisayar gücüyle açık kaynak kodlu Büyük Dil Modeli’ni (LLM) geliştiren DeepSeek, bu alanda milyarlarca dolar harcayan teknoloji şirketlerinin maliyetli yatırımlarını sorgular hale getirirken, ABD borsalarında başta Nvidia olmak üzere teknoloji hisselerinin değer kaybetmesine yol açmıştı.
Microsoft, olası fikri mülkiyet ihtilafına rağmen platformlarını DeepSeek’e açtı
DeepSeek’in rakibi OpenAI’ın destekçisi Microsoft da bilişim platformu Azure ile web tabanlı kodlama platformu GitHub’da “DeepSeek R1″e destek sağlayacağını, müşterilerine Microsoft’un yapay zeka uygulaması Copilot+ yüklü bilgisayarlarda “R1” ile yapay zeka uygulamaları geliştirmelerine izin vereceğini açıkladı.
Microsoft’un desteklediği yapay zeka şirketi OpenAI, DeepSeek’in “V3” ve “R1” modellerini eğitmek için kendisine ait ChatGPT’yi izinsiz kullandığını iddia etmişti. Şirket yetkilileri, DeepSeek’in küçük bir modeli eğitmek için daha büyük modelin kullanıldığı “damıtma” adı verilen yöntemden faydalandığını ileri sürmüştü.
Microsoft ve OpenAI’ın, DeepSeek’in izinsiz bir uygulama arayüzü yaratarak açık kaynak kodlu olmayan GPT modellerini kullanıp kullanmadığının soruşturulduğu belirtilmişti.
Microsoft’un kendisinin de dolaylı taraf olduğu olası fikri mülkiyet ihtilafına rağmen uygulamaya platformlarında yer vermesi dikkati çekti. E-ticaret devi Amazon da “Amazon Web Hizmetleri” adını verdiği platformda kullanıcıların “DeepSeek R1” ile uygulamalar geliştirmesine olanak sağlayacağını duyurdu.
Çip kontrolleri, kişisel verilerin korunması
Bu arada ABD Ticaret Bakanlığı, DeepSeek’in ABD’nin Çin’e çip ihracatına yönelik kısıtlamalarını ihlal edip etmediğinin araştırılacağını duyurdu. DeepSeek’in kurucusu Liang Vınfıng, 2023 yılında Çin’de yayın yapan bir internet sitesine verdiği mülakatta, ABD’nin Çin’e ihracatına kısıtlama getirmesinden önce yapay zeka sistemlerinin eğitilmesinde kullanılan 10 bin adet Nvidia A100 çipi satın aldığını belirtmişti.
Liang, ayrıca başka bir mülakatında, “DeepSeek V3” modelinin eğitiminde ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın, Çin’e yönelik ihracat kısıtlamalarına uymak için tasarladığı daha düşük teknolojili H800 grafik işlemci üniteleri (GPU) kullanıldığını ifade etmişti.
Kişisel verilerin işlenmesi ve veri güvenliğine ilişkin endişeler, DeepSeek’e yönelik soru işareti yaratan bir başka konu olarak görülüyor. Çinli şirket, farklı ülkelerdeki düzenleyici kurumların kişisel verilerin korunması talepleriyle karşı karşıya bulunuyor.
İtalya, kendi vatandaşlarının kişisel verilerini işlemesini önlemek amacıyla şirketin yapay zeka uygulamasına erişimi durdururken, aralarında İrlanda, Fransa ve Güney Kore’nin olduğu ülkeler, kişisel veri politikasına dair soruşturmalar başlattı.
ABD Kongresi’ne Çin’de geliştirilen veya üretilen yapay zeka teknolojisi ve fikri mülkiyetinin ithalatının yasaklanmasını talep eden bir yasa tasarısı sunulurken, aralarında ABD Donanması, NASA, Kongre ofislerinin olduğu resmi kurumlar, çalışanlarına DeepSeek ürünlerini kullanmaktan kaçınma talimatı verdi.
Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan da, DeepSeek’in geliştirdiği yapay zeka uygulamasının Çin menşeli bir ürün olması nedeniyle sınır aşırı enformasyon güvenliği riski taşıdığı gerekçesiyle resmi kurumlarda kullanımını yasakladı.
DeepSeek
Çin’de High-Flyer Capital Management fonunun desteklediği DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1’i, 20 Ocak’ta piyasaya sürmüştü.
Dünya çapında kısa sürede yoğun şekilde kullanılmaya başlanan yapay zeka modeli, uygulama mağazalarında ABD merkezli ChatGPT’yi de geride bırakarak, en fazla indirilen yapay zeka uygulaması olmuştu.
Çinli şirketin düşük maliyetli bir yapay zeka modeli çıkarması, başta ABD olmak üzere Batılı şirketlerin sektördeki hakimiyetine ve bu alanda yaptığı büyük harcamalara ilişkin şüpheleri artırırken, küresel piyasalarda teknoloji hisseleri öncülüğünde satış baskısına yol açmıştı.
